مقایسه مصالح دیوارچینی : دیوارها بهعنوان یکی از عناصر اصلی ساختمان، نقش حیاتی در تفکیک فضاها، تأمین پایداری سازه، کنترل صوت، حرارت و تأمین امنیت ایفا میکنند. انتخاب نوع دیوار با توجه به عملکرد مورد انتظار، شرایط محیطی، نوع سازه و مصالح موجود، اهمیت ویژهای دارد. در این مقاله، انواع دیوارها و معیارهای انتخاب و مقایسه مصالح دیوارچینی مورد بررسی قرار میگیرند.
✅ جدول مقایسه مصالح دیوارچینی:
⚙️ پارامترهای مقایسه مصالح دیوارچینی:
- وزن مخصوص (kg/m³)
- قیمت (تقریبی)
- عایق صوتی (dB یا ضریب انتقال)
- عایق حرارتی (ضریب مقاومت حرارتی R یا λ)
- مقاومت فشاری (kg/cm² یا MPa)
- مقاومت در برابر رطوبت / جذب آب (%)
- قابلیت باربری
- اجرا و زمان ساخت
- دیگر مزایا/معایب
انواع تقسيم بندي تيغهها:
1- تيغه خارجي: كه مابين قسمت داخل و خارج بنا واقع شده و در واقع پيراموني قرار دارد. اين نوع معمولاً در معرض آفتاب، باد، باران و برف قرار داشته و ضمناً نگهدارنده نماي ساختمان هستند و از نظر عايق حرارتي ، رطوبتي و صوتي اهميت ويژهاي دارند.
2- تيغه داخلي: كه ميتواند مابين فضاهاي يك واحد مسكوني و يا حايل بين دو واحد مسكوني باشند.
(I تيغه كاملاً خشك: براي مثال بين دو اطاق خواب واقع ميشود.
(II تيغه كاملاً مرطوب: براي مثال بين حمام و دستشويي واقع ميشود.
(III تيغه مابين خشك و مرطوب: براي مثال بين آشپزخانه و ناهارخوري واقع ميشود.
1- تيغههايي كه تشكيل قاب ميان پر ميدهند و در گرفتن نيروهاي زلزله دخالت ميكنند.
2-تيغههايي كه در جذب نيروهاي جانبي دخالت ندارند.
انواع تيغهها از نظر جنس مصالح:
1- تيغههاي تر (احتياج به ملات دارد) شامل:
الف)تيغههاي با آجر فشاري
ب) تيغههاي با آجر سفالي
ج) تيغههاي با دانههاي رس منبسط شده مثل ليــكا
د) تيغههاي با ماسه و آهك و پودر آلومينيوم مثل هبلكس
و) . . .
2- تيغههاي نيمه خشك شامل:
تيغههاي عايق يونوليت با دو لايه ماسه و سيمان مسلح. مثل تريديوال
3- تيغههاي خشك يا دراي وال شامل:
الف) تيغههاي پوششدار گچي كه در دو طرف عايق حرارتي دارند. مثل كناف
ب) تيغههاي اداري كه معمولاً تا سقف ادامه نمييابند و قسمتي از آن شامل شيشه بوده و كاملاً قابل جابجايي هستند.
عواملي كه در انتخاب تيغهها بايد مد نظر قرار گيرند عبارتند از:
- وزن يك متر مربع تيغه (تأمين سبكسازي و تأثير آن در كاهش نيروي زلزله).
- ضخامت تمام شده (صرفه جويي در سطح اشغال و صرفه اقتصادي).
- مقاومت حرارتي تيغه.
- شاخص كاهش صدا.
- سرعت انجام (مترمربع در روز).
- هزينه تمام شده يك متر مربع.
- پِرت مصالح.
- نياز به گروههاي اجرايي متعدد.
- وجود آوار در موقع زلزله.
- مقاومت در برابر ايجاد حفره و سرقت.
- حجم بارگيري در كاميون جهت حمل.
- مشكلات اجراي لولههاي برق و تأسيسات مثل شيارزني و غيره.
- توجه به شرايط اقليمي منطقه مورد مصرف از نظر سرما، گرما و رطوبت.
- عايق رطوبتي از نظر نفوذ رطوبت و يخزدگي.
- مقاومت در برابر آتشسوزي.
- كارپذيري فيزيكي از نظر امكان ميخ كوبي، سوراخكاري، نصب كابينت و دستشويي.
- فساد ناپذيري و دوام از نظر لانه كردن حشرات.
- قابليت اجراي تيغههاي منحني شكل.
- نحوه اتصال به چهارچوب دربها.
- نياز و يا عدم نياز به نعل درگاه در محل درب.
- نياز به نگهدارنده در طول و ارتفاع غير متعارف.
- درصد بازيافت مصالح در صورت جابجايي.
🔹 ۱. آجر گری (آجر فشاری)
ویژگی | توضیح |
کاربرد | دیوار باربر، تیغه داخلی، دیوار حائل (با تقویت) |
وزن | زیاد(2000-1800 kg/m³) |
باربری | بالا |
قیمت | متوسط |
عایق صوتی | متوسط (~47 dB) |
عایق حرارتی | ضعیف (R ≈ 0.21 m²K/W) |
مقاومت رطوبت | ضعیف (جذب آب زیاد) |
نکات مثبت | مقاوم، ارزان، قابل دسترس ،عدم احتياج به نيروي متخصص، امكان پيچ و رولپلاك جهت نصب دستشويي و كابينت ، چسبيدن به ملات جهت كاشي و سنگكاري |
نکات منفی | سنگین، اجرای سخت، عایق حرارتی ضعیف |
🔹 ۲. آجر سفالی (آجر مجوف)
ویژگی | توضیح |
کاربرد | تیغه غیر باربر، دیوار داخلی |
وزن | سبکتر از آجر گری(1400-1200 kg/m³) |
باربری | ضعیف |
قیمت | اقتصادی |
عایق صوتی | متوسط (42 dB) |
عایق حرارتی | ضعیف (R ≈ 0.27 m²K/W) |
مقاومت رطوبت | متوسط |
نکات مثبت | سبک، سریع اجرا میشود |
نکات منفی | شکننده ، نیاز به پلاستر زیاد برای سطح صاف |
🔹 ۳. سنگ
ویژگی | توضیح |
کاربرد | دیوار باربر، دیوار حائل |
وزن | بسیار زیاد(2600-2200 kg/m²) |
باربری | بسیار بالا |
قیمت | بالا |
عایق صوتی | متوسط |
عایق حرارتی | ضعیف |
مقاومت رطوبت | بسیار خوب (در سنگهای غیر جاذب) |
نکات مثبت | دوام بالا، نمای طبیعی |
نکات منفی | سنگین، اجرای دشوار و پرهزینه |
🔹 ۴. بلوک سیمانی (تو خالی یا تو پر)
ویژگی | توضیح |
کاربرد | تیغه، دیوار باربر سبک، حائل (با مسلحسازی) |
وزن | متوسط تا سنگین(1800-800 kg/m³) |
باربری | متوسط |
قیمت | متوسط |
عایق صوتی | متوسط (~45 dB) |
عایق حرارتی | ضعیف (R ≈ 0.3–0.5) |
مقاومت رطوبت | ضعیف (جذب رطوبت زیاد) |
نکات مثبت | در دسترس، اجرایی ساده |
نکات منفی | نیاز به عایقکاری مکمل، ترکپذیری در درازمدت |
🔹 ۵. هبلکس / سیپورکس (بتن هوادار اتوکلاو شده)
ویژگی | توضیح |
کاربرد | دیوار غیر باربر، گاه در دیوار نیمه باربر |
وزن | سبک(600-400 kg/m³) |
باربری | پایین |
قیمت | بالا (در ایران) |
عایق صوتی | خوب (42 dB) |
عایق حرارتی | خوب (R ≈0.64) |
مقاومت رطوبت | ضعیف (جذب آب بالا، نیاز به اندود ضد رطوبت) |
نکات مثبت | سبک، سرعت اجرای بالا، مناسب اقلیم گرم |
نکات منفی | شکننده، نیاز به ملات خاص، آبپذیری زیاد |
🔹 ۶. تری دی پانل (3D Panel)
ویژگی | توضیح |
کاربرد | تیغه، دیوار باربر (در سازه خاص)، دیوار حائل سبک |
وزن | بسیار سبک(250-200 kg/m³) |
باربری | بالا (با بتنپاشی دو طرف) |
قیمت | بالا |
عایق صوتی | خوب (~48 dB) |
عایق حرارتی | بسیار خوب (R ≈ 1.13) |
مقاومت رطوبت | خوب (در صورت اجرای درست اندود سیمانی) |
نکات مثبت | سبک، ضد زلزله، عایق بالا |
نکات منفی | نیازمند تیم متخصص، تأسیسات سختتر اجرا میشود، دارای پل حرارتی متعدد در سطح |
🔹 ۷. درایوال (پانل گچی یا کناف)
ویژگی | توضیح |
کاربرد | فقط تیغه داخلی غیر باربر |
وزن | بسیار سبک(900-600 kg/m³) |
باربری | صفر |
قیمت | متوسط تا بالا |
عایق صوتی | خوب با عایقکاری (48 dB) |
عایق حرارتی | بسیار خوب (R ≈ 1.38) (با عایق پشم سنگ/شیشه) |
مقاومت رطوبت | ضعیف تا متوسط (نسخه مقاوم در برابر رطوبت موجود است) |
نکات مثبت | اجرای سریع، قابل تعمیر، سبک |
نکات منفی | آسیبپذیر در برابر ضربه و رطوبت، فقط داخلی |
🔹 ۸. ساندویچ پانل
ویژگی | توضیح |
کاربرد | دیوار غیر باربر، سوله، اتاق تمیز، کانکس |
وزن | بسیار سبک(60-30 kg/m³) |
باربری | کم (فقط وزن خود) |
قیمت | بالا |
عایق صوتی | متوسط (~45–50 dB) |
عایق حرارتی | عالی (R ≈ 1.5–2.5) |
مقاومت رطوبت | بسیار خوب |
نکات مثبت | اجرای بسیار سریع، عایق کامل، صنعتی |
نکات منفی | فقط در پروژههای خاص کاربرد دارد، زیبایی کمتر |
🔹 ۹. دیوار گچی (بلوک گچی پیشساخته)
ویژگی | توضیح |
---|---|
کاربرد | فقط تیغه داخلی غیر باربر |
وزن | سبک (1100-900 kg/m³) |
باربری | صفر |
قیمت | متوسط |
عایق صوتی | متوسط (حدود 38 dB) |
عایق حرارتی | ضعیف تا متوسط (R ≈ 0.29) |
مقاومت رطوبت | ضعیف (مگر با رنگ یا پوشش مخصوص) |
نکات مثبت | اجرای سریع، سطح صاف، سبک، تمیز |
نکات منفی | ضعیف در برابر رطوبت، مقاوم نبودن در برابر ضربه، کاربرد محدود (فقط داخل) |
🔹 ۱۰. بلوک لیکا (بلوک سبک دانهای)
ویژگی | توضیح |
---|---|
کاربرد | دیوار غیر باربر، گاهی نیمهباربر، تیغه داخلی، دیوار خارجی سبک |
وزن | سبک تا متوسط(900-700 kg/m³) |
باربری | کم تا متوسط |
قیمت | نسبتاً بالا |
عایق صوتی | خوب (~45 dB) |
عایق حرارتی | خوب (R ≈ 1.07 m²K/W) |
مقاومت رطوبت | متوسط (جذب آب کمتر از بلوک سیمانی) |
نکات مثبت | سبک، عایق خوب، پایدارتر از هبلکس در رطوبت |
نکات منفی | قیمت نسبتاً بالا، شکنندگی نسبی در حمل و نقل |
🔶 بخش اول: دستهبندی کلی تیغهها
1. بر اساس موقعیت
نوع | توضیح |
---|---|
تیغه خارجی | نقش محافظتی دارند و در معرض عوامل جوی هستند. باید در برابر رطوبت، صدا، حرارت و یخزدگی مقاوم باشند. معمولاً غیر باربر ولی گاهی نقش نمای ساختمان را دارند. |
تیغه داخلی | داخل واحد یا بین دو واحد قرار میگیرند. انواع آن شامل: |
- کاملاً خشک: بین اتاق خوابها
- کاملاً مرطوب: بین حمام و سرویس بهداشتی
- مابین مرطوب و خشک: آشپزخانه و ناهارخوری |
2. بر اساس نقش سازهای
نوع | توضیح |
---|---|
قاب میانپر | تیغههایی که در برابر زلزله نقش دارند. باید مقاوم باشند و با اسکلت سازه درگیر شوند. |
غیرسازهای (غیرباربر) | صرفاً نقش تفکیک فضا دارند، بدون تحمل نیروی جانبی یا ثقلی. این تیغهها قابل جابهجایی و سبک هستند. |
3. بر اساس روش اجرا
نوع | مصالح | توضیح |
---|---|---|
تر (ملاتدار) | آجر فشاری، سفالی، لیکا، سنگ، هبلکس | نیازمند ملات سیمان/گچ و خاک |
نیمهخشک | تریدیوال | پیشساخته با بتنپاشی و نصب خاص |
خشک | کناف، پانل گچی، ساندویچ پانل | سریع، قابل بازیافت، بدون ملات |
🔶 بخش دوم: مقایسه فنی مصالح دیوارچینی
مصالح | نوع تیغه | وزن | باربری | قیمت | عایق صوتی | مقاومت حرارتی | رطوبتپذیری | کاربرد |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
آجر فشاری | تر | زیاد (2000-1800 kg/m³) | بالا | متوسط | 47 dB | ضعیف (R≈0.21) | ضعیف | دیوار باربر، حائل |
آجر سفالی | تر | متوسط (1400-1200 kg/m³) | کم | اقتصادی | 42 dB | ضعیف (R≈0.27) | متوسط | تیغه داخلی غیر باربر |
سنگ | تر | بسیار زیاد(2600-2200 kg/m³) | بسیار بالا | گران | متوسط | ضعیف | بسیار خوب | دیوار باربر، نما، حائل |
بلوک سیمانی | تر | متوسط (1800-800kg/m³) | متوسط | متوسط | 45 dB | ضعیف (R≈0.3–0.5) | ضعیف | دیوار حائل، نیمه باربر |
هبلکس/سیپورکس | تر | سبک (400-600 kg/m³) | پایین | بالا | 42 dB | خوب R≈0.64 | ضعیف | تیغه غیر باربر، اقلیم گرم |
تریدیپانل | نیمهخشک | سبک (250-200 kg/m³) | بالا (با بتن پاشی) | بالا | 48 dB | بسیار خوب (R≈1.13 | خوب | تیغه داخلی و خارجی، زلزلهمقاوم |
درایوال (کناف) | خشک | بسیار سبک (900-600 kg/m³) | صفر | متوسط تا بالا | 48 dB (با عایق) | خوب (با پشم سنگ/شیشه)(R≈1.38 | ضعیف | فقط تیغه داخلی |
ساندویچ پانل | خشک | بسیار سبک(30-60 kg/m³) | کم | بالا | متوسط (~45–50 dB) | عالی (R≈1.5–2.5) | عالی | دیوار سوله، اتاق تمیز، کانکس |
بلوک گچی دلیجان | خشک | سبک (700-900 kg/m³) | کم | متوسط | 38 dB | متوسط (R≈0.29) | ضعیف | تیغه داخلی |
🔷 مقایسه اجرایی و اقتصادی
پارامتر | بیشترین | کمترین |
---|---|---|
سرعت اجرا (m²/day) | درایوال (60) | آجر فشاری (16) |
وزن دیوار (kg/m³) | سنگ (2200)و آجر فشاری (2000) | ساندویچ پنل (60) |
ضخامت نهایی (cm) | آجر فشاری (15) | کناف (7.5) |
مقاومت صوتی (dB) | درایوال (تا 48) | گچ (38) |
مقاومت حرارتی (R) | ساندویچ پانل (>2.0) | آجر فشاری (~0.21) |
مقاومت رطوبت | سنگ، ساندویچ پانل | گچ، کناف |
نحوه اجرای تأسیسات | راحت در کناف و گچی | سخت در سنگ و 3D Panel |
🔶 جمعبندی انتخاب مصالح بر اساس نیاز
نوع دیوار | مصالح پیشنهادی | توجیه انتخاب |
---|---|---|
تیغه داخلی خشک | کناف، گچ دلیجان | سریع، سبک، قابل بازیافت |
تیغه مرطوب (حمام) | سفال، لیکا، تریدی پانل | مقاوم در برابر رطوبت |
دیوار حائل خاک | سنگ، بلوک سیمانی مسلح | باربری و پایداری بالا |
دیوار باربر سنتی | آجر فشاری، سنگ | مقاومت فشاری بالا |
دیوار تیغهای ضد زلزله | تریدی پانل | سبک، مقاوم و ایمن |
دیوار عایق صوتی | درایوال با پشم سنگ | کاهش انتقال صدا |
دیوار صنعتی یا سوله | ساندویچ پانل | سبک، مقاوم، سرعت بالا |
🔶 نتیجهگیری نهایی
انتخاب نوع دیوار باید بر اساس عملکرد مورد انتظار، شرایط اقلیمی، الزامات سازهای، سرعت اجرا و هزینه تمامشده انجام شود. برای دیوارهای داخلی خشک، مصالح سبک و سریعالاجرا مانند کناف و بلوک گچی مناسباند؛ در نواحی مرطوب، مصالح مقاوم به رطوبت مثل سفال، لیکا و تریدیپانل توصیه میشوند. دیوارهای باربر و حائل به مصالحی با مقاومت بالا مانند آجر فشاری، سنگ یا بلوک سیمانی مسلح نیاز دارند. در پروژههای صنعتی یا نیاز به عایقکاری قوی، ساندویچ پانل و درایوال با عایق صوتی و حرارتی پیشنهاد میشوند. مصالح نوین بهدلیل وزن کمتر، سرعت اجرا و عایقکاری بهتر، در ساختوساز مدرن نقش کلیدی دارند و جایگزین مناسبی برای مصالح سنتی محسوب میشوند.
این مقادیر تقریبی بوده و بسته به روش ساخت، ترکیب مصالح و شرایط تولید ممکن است متفاوت باشند. برای طراحی دقیق سازهای و معماری ، به مشخصات فنی تولیدکننده مراجعه شود.
گروه مهندسی بکتاش بانی در کرج، پیشرو در ارائه اکسسوریهای معماری مدرن و لوازم دکوری، با خدمات طراحی، نظارت و اجرای پروژههای مهندسی عمران فعالیت میکند. این گروه با ترکیب طرحهای سنتی و رنگهای زنده، محصولاتی هنری ارائه میدهد که از تولیدکنندگان داخلی حمایت میکند.