بتن مگر (بتن نظافت) در ساختمان

بتن مگر یا بتن نظافت که به عنوان بتن لاغر نیز شناخته می‌شود، یکی از اجزای  در مراحل ابتدایی ساخت و ساز است. این نوع بتن به دلیل عیار سیمان کم و روانی بالا، نقش مهمی در آماده‌سازی بستر خاک برای پی‌ریزی و اجرای فونداسیون دارد. در این مقاله، به معرفی بتن مگر، موارد استفاده آن و نکات ضروری در هنگام اجرای آن پرداخته می‌شود.

بتن مگر چیست؟

بتن مگر یا بتن پوششی که به انگلیسی “lean concrete” نامیده می‌شود، بتنی با عیار سیمان کم (بین 100 تا 150 کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که برای آماده‌سازی بستر خاکبرداری شده جهت آرماتوربندی و صفحه‌گذاری اجرا می‌شود. این نوع بتن معمولاً در نقشه‌ها با عیار 150 کیلوگرم بر مترمکعب قید شده و در کارگاه‌ها اجرا می‌شود.

نکات ضروری جهت اجرای بتن مگر

برای دستیابی به بازدهی مناسب و کارایی قابل قبول، رعایت نکات زیر در اجرای بتن مگر ضروری است:

1. مرطوب کردن خاک بستر: قبل از اجرای بتن، خاک بستر باید مرطوب شود تا آب بتن جذب خاک نگردد و بتن پوک نشود.
2. مرطوب کردن شفته آهک: شفته آهک باید قبل از اجرای بتن مرطوب شود تا آب بتن را جذب نکند.
3. زمان اجرای بتن مگر بر روی شفته آهک: بتن مگر باید زمانی بر روی شفته آهک اجرا شود که مقاومت شفته به 1.5 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع رسیده باشد.
4. ساخت بتن مگر با بتونیر: بتن مگر معمولاً توسط دستگاه‌های بتونیر کوچک ساخته می‌شود. بتن درون دستگاه حداقل دو دقیقه پس از اضافه کردن آب، به خوبی مخلوط شود.
5. تمیز و یکنواخت بودن سطح تمام شده: سطح تمام شده بتن مگر باید تمیز و یکنواخت باشد تا آرماتوربندی بهتر انجام شود.
6. مرطوب نگه داشتن سطح بتن: بعد از ریختن بتن، سطح آن باید حدود 10 ساعت مرطوب نگه داشته شود و بعد از گذشت یک روز می‌توان عملیات بعدی را شروع کرد.

ضخامت و مقدار سیمان بتن مگر

ضخامت بتن مگر بین 10 تا 15 سانتیمتر است و از هر طرف به اندازه 10 الی 15 سانتیمتر بیشتر از فونداسیون ریخته می‌شود. مقدار سیمان در این بتن بین 100 الی 150 کیلوگرم بر مترمکعب (حداقل رده C10) است.

دلایل استفاده از بتن مگر

1. جلوگیری از جذب آب بتن توسط خاک: مانع از جذب آب توسط خاک می‌شود.
2. جلوگیری از نفوذ سیمان به خاک: از نفوذ سیمان به خاک جلوگیری می‌کند.
3. صاف، تراز و همگن کردن فونداسیون: سطحی صاف و همگن برای فونداسیون فراهم می‌کند.
4. آماده‌سازی بستر خاک برای پی‌ریزی: بستر خاک را برای پی‌ریزی آماده می‌کند.
5. تراز کردن کف پی و پر کردن فضای خالی: در صورت لزوم برای تراز کردن کف پی و پر کردن فضای خالی استفاده می‌شود.
6. جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی فونداسیون با خاک: از تماس مستقیم بتن اصلی فونداسیون با خاک جلوگیری می‌کند.

نتیجه‌گیری

بتن مگر یکی از اجزای حیاتی در پروژه‌های ساختمانی و راهسازی است که با عیار سیمان کم و روانی بالا، به آماده‌سازی بستر خاک و جلوگیری از مشکلات مرتبط با جذب آب و نفوذ سیمان کمک می‌کند. با رعایت نکات ضروری در اجرای این بتن، می‌توان به بازدهی و کارایی مطلوب دست یافت و از کیفیت و استحکام سازه‌های ساخته شده اطمینان حاصل نمود.