شالوده‌ها نقش اساسی در پایداری و ایمنی ساختمان‌ها ایفا می‌کنند. شناخت انواع شالوده و کاربردهای آنها می‌تواند به مهندسان عمران در انتخاب صحیح و بهینه شالوده کمک کند.
در این مقاله به بررسی انواع شالوده‌های سطحی پرداخته و ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
شالوده منفرد، ساده‌ترین نوع شالوده سطحی است که به منظور تحمل و انتقال بار یک ستون به زمین طراحی می‌شود. این نوع شالوده معمولاً برای ساختمان‌های کوچک و کم‌ارتفاع مناسب است.
در مواردی که دو شالوده منفرد به دلیل بزرگی ابعاد تداخل داشته باشند، با هم ادغام شده و شالوده مرکب را تشکیل می‌دهند.
شالوده نواری یکی از شایع‌ترین انواع شالوده‌های سطحی است که به صورت یک نوار پیوسته در زیر ستون‌های یک محور قرار می‌گیرد.
شالوده نواری می‌تواند در یک جهت یا در دو جهت اجرا شود. در صورت اجرا در یک جهت، آنها را با شناژهای رابط به هم متصل می‌کنند تا پایداری بیشتری به سازه بدهند. این نوع شالوده برای ساختمان‌هایی که بارهای نسبتاً کم تا متوسط دارند، مناسب است.
شالوده شبکه‌ای شامل چندین ردیف متعامد از شالوده‌های نواری است که در زیر کل ساختمان قرار می‌گیرند و بار چندین ستون و دیوار را تحمل می‌کنند.
این نوع شالوده در ساختمان‌هایی با پلان‌های گسترده و پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل توزیع یکنواخت بارها، پایداری مناسبی فراهم می‌کند.
شالوده گسترده زمانی به کار می‌رود که بارهای وارده بر شالوده بسیار زیاد باشد یا مقاومت خاک زیرین کم باشد.
در این حالت، عرض نوارهای شالوده افزایش می‌یابد و با رسیدن و تداخل آنها به یکدیگر، تبدیل به شالوده گسترده می‌شود. این نوع شالوده برای ساختمان‌های بلند و سنگین یا ساختمان‌هایی که بر روی خاک‌های ضعیف بنا می‌شوند، مناسب است.
شالوده گسترده نوعی شالوده است که بار چندین ستون با فواصل نامنظم یا چندین ردیف ستون موازی را حمل می‌کند و در زیر بخشی از ساختمان و یا کل آن قرار می‌گیرد.
پی باسکولی برای تحمل بارهای غیرمتقارن یا بارهای شدید طراحی می‌شود. در ساختمان‌هایی که پی منفرد دارند، پی‌های کناری دچار دوران و چرخش می‌شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، پی کناری را توسط یک تیر بتنی قوی به نام باسکول به پی میانی متصل می‌کنیم. پی‌های باسکولی به دلایل زیر اجرا می‌شوند:
در پی‌های مشترک، منفرد و نواری یک‌طرفه، پی‌ها باید ترجیحاً در دو امتداد عمود بر هم با یک عضو رابط به نام شناژ به یکدیگر متصل شوند. وظیفه شناژ جلوگیری از حرکت پی‌ها نسبت به یکدیگر است، یعنی پی‌ها در یک صفحه تحت اثر زلزله با هم حرکت کنند. نقش شناژ کلاف کردن و مهار نمودن شالوده‌ها است و شناژ به منظور مقابله با نیروی افقی (زلزله و باد) و یکنواخت کردن نشست در ساختمان به کار می‌رود.
انتخاب نوع شالوده مناسب برای هر ساختمان بر اساس نوع بارهای وارده و شرایط خاک زیرین تعیین می‌شود. شناخت دقیق انواع شالوده‌های سطحی و کاربردهای هر کدام به مهندسان عمران کمک می‌کند تا بتوانند بهترین تصمیمات را در طراحی و اجرای شالوده‌ها بگیرند و ایمنی و پایداری ساختمان‌ها را تضمین کنند.
هر خرید، یک اثر هنری. از ایران برای جهان
