نور، یکی از بنیادین‌ترین عناصر در معماری است که نه‌تنها برای روشنایی بلکه به عنوان یک عنصر طراحی، درک فضا، تحریک احساسات، و خلق هویت بصری به کار می‌رود. نورپردازی صحیح می‌تواند معماری را برجسته‌تر کند، فضا را معنا دهد و بر روان انسان تأثیرگذار باشد. در این مقاله، ضمن معرفی انواع لامپ‌ها، به کاربرد نور در فضاهای مختلف و تأثیر آن بر روان انسان می‌پردازیم.
| نوع لامپ | شکل | رنگ نور | طول عمر | مزایا | معایب | کاربرد |
|---|---|---|---|---|---|---|
| رشته‌ای (Incandescent) | حبابی | گرم (آفتابی) | ۱۰۰۰ ساعت | ارزان، نور گرم | مصرف بالا، طول عمر کم | فضاهای سنتی، خانگی |
| فلورسنت (Fluorescent) | لوله‌ای یا کامپکت | مهتابی یا آفتابی | ۶۰۰۰-۱۵۰۰۰ ساعت | مصرف کمتر از رشته‌ای | حاوی جیوه، نیاز به استارتر | دفاتر، کلاس‌ها |
| کم‌مصرف (CFL) | شبیه پیچ‌خورده | مهتابی یا آفتابی | ۶۰۰۰-۱۰۰۰۰ ساعت | صرفه‌جویی انرژی | نور تاخیری، شکننده | مسکونی، آموزشی |
| LED | متنوع (پنلی، نواری، خطی، نقطه‌ای) | قابل انتخاب | تا ۵۰۰۰۰ ساعت | مصرف بسیار کم، رنگ‌پذیری بالا | قیمت اولیه بالاتر | همه فضاها |
| SMD و COB | فشرده و کوچک | متنوع | بالا | شدت نور بالا، کم‌مصرف | نیاز به نصب دقیق | نور مخفی، نما |
| متال هالید (Metal Halide) | صنعتی | سفید یا آبی | ۱۵۰۰۰-۲۰۰۰۰ ساعت | شدت نور بالا | گرم شدن اولیه، مصرف زیاد | کارخانه، ورزشگاه |
| هالوژن | کوچک و نقطه‌ای | گرم‌تر از سفید | ۲۰۰۰ ساعت | نور متمرکز و دقیق | داغ شدن زیاد | گالری‌ها، ویترین‌ها |
| فیبر نوری و RGB LED | دکوراتیو | تغییرپذیر | بالا | انعطاف‌پذیر، ایمن | گران | نورپردازی هنری، متحرک |
| نوع فضا | رنگ و نوع نور پیشنهادی | دلایل و اثر روانی |
|---|---|---|
| اتاق خواب | نور آفتابی (2700K – 3000K)، کم‌نور | آرامش، کاهش استرس، کمک به خواب |
| اتاق نشیمن | نور آفتابی ترکیب با مهتابی ملایم | تعادل و صمیمیت برای معاشرت |
| آشپزخانه | نور سفید طبیعی (4000K) | دقت در کار، حفظ انرژی |
| رستوران و کافه | نور گرم، نور نقطه‌ای روی میزها | حس صمیمیت، دعوت به اقامت بیشتر |
| فضای آموزشی (کلاس، دانشگاه) | نور سفید (5000K) | افزایش تمرکز و یادگیری |
| آزمایشگاه | نور سفید خالص (5500K) با یکنواختی بالا | دقت در جزئیات، کاهش خطا |
| بیمارستان | نور سفید با CRI بالا | بهداشت، تشخیص رنگ دقیق پوست |
| کتابخانه | نور یکنواخت سفید مهتابی | تمرکز بالا، کاهش خستگی چشم |
| ادارات و فضاهای رسمی | نور سفید خنثی (4000K) | جدیت، بهره‌وری بالا |
| فروشگاه و ویترین | نورهای متغیر (LED RGB) | جلب توجه مشتری، نمایش بهتر کالا |
| محوطه بیرونی، نمای ساختمان | SMD، وال‌واشر، فیبر نوری | تاکید بر فرم معماری، ایجاد هویت شبانه |
| دمای رنگ | بازه | تأثیر روانی |
|---|---|---|
| نور گرم | ۲۷۰۰–۳۰۰۰ کلوین | آرامش، دعوت به استراحت |
| نور خنثی | ۳۵۰۰–۴۵۰۰ کلوین | تعادل، بهره‌وری |
| نور سرد | ۵۰۰۰–۶۵۰۰ کلوین | هوشیاری، تمرکز، انرژی |
نورپردازی یک هنر-علم چندوجهی است که نیازمند تلفیق زیبایی‌شناسی معماری و دانش مهندسی روشنایی است. طراحی مناسب نور می‌تواند فضا را جذاب، انسان‌محور و کاربردی کند.
گروه مهندسی بکتاش بانی در کرج، پیشرو در ارائه اکسسوری‌های معماری مدرن و لوازم دکوری، با خدمات طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های مهندسی عمران فعالیت می‌کند. این گروه با ترکیب طرح‌های سنتی و رنگ‌های زنده، محصولاتی هنری ارائه می‌دهد که از تولیدکنندگان داخلی حمایت می‌کند.
هر خرید، یک اثر هنری. از ایران برای جهان
